NGỪA THAI

Không phương pháp ngừa thai nào hữu hiệu 100%.

1-Phương pháp kích thích tố

Bằng cách ngăn cản cho trứng không rụng hay làm cho màng nhày ở cổ tử cung dày lên, khiến cho tinh trùng không thể lọt vào tử cung. Phương pháp này không bảo vệ khỏi bệnh tình dục.

Có vài cách thực hiện trong phương pháp xử dụng kích thích tố:

- Thuốc viên uống hàng ngày. Phản ứng xấu là có thể gây ra xáo trộn tuần hoàn máu hoặc áp huyết cao nơi phụ nữ hút thuốc lá.
- Thuốc chích mỗi ba tháng, tỷ dụ Depo-Provera. Phản ứng xấu là có thể gây kinh nguyệt xáo trộn.
- Băng dán trên da, tỷ dụ Ortho Evra.
- Vòng xoắn (intrauterine device-viết tắt là IUD) bằng nhựa hoặc kim loại, được gắn vào sâu trong tử cung.

Loại vòng xoắn LngIUD tiết ra một kích thích tố ngăn cản thụ thai, ngoài ra còn giảm chuột rút và lượng máu kinh nguyệt. Còn những loại vòng xoắn còn lại thì làm bằng đồng, khiến cho tử cung có khả năng giết tinh trùng và ngăn không cho trứng thụ tinh bám vào thành tử cung. Vòng xoắn bằng đồng có thể gây ra xuất huyết nhiều hoặc chuột rút.

Vòng xoắn có thể bị sút ra ngoài mà người phụ nữ không phát hiện và không ngăn ngừa bệnh tình dục.

2- Phương pháp rào cản vật lý

Khiến cho tinh trùng không thể xâm nhập tử cung. Gồm vài cách thức:

*Bao cao su đàn ông
*Bao cao su đàn bà
Hai thứ này thường được làm bằng cao su latex hoặc nhựa polyurethane.

*Bọt(foam), keo (jelly) hoặc ống nhét(suppositorie) có chứa hóa chất diệt tinh trùng (spermicide).

Kết hợp cả hai thứ là bao cao su và hóa chất diệt tinh trùng thì đem lại hiệu quả tối đa. Cả hai loại đều bán tự do, không cần toa bác sĩ. Tuy nhiên đa số hóa chất diệt tinh trùng có chứa chất Nonoxynol-9 mà có thể khiến cho một số người bị dị ứng như nổi mụn ngứa trong âm đạo hoặc trên dương vật. Bao cao su ngăn ngừa được bệnh tình dục.

*Nón chụp cổ tử cung (diaphragm hay cervical cap).
Là miếng cao su hình dạng như cái chén nhỏ có chứa hóa chất diệt tinh trùng được úp lên cổ tử cung (cervix) để ngăn cản tinh trùng xâm nhập tử cung. Được gắn vào trong âm đạo trước khi giao hợp và để trong âm đạo 6 giờ sau khi giao hợp. Diaphragm lớn hơn, chụp cổ tử cung và vùng chung quanh, có thể để lâu 24 giờ. Cervical cap nhỏ hơn, úp vừa vặn lên cổ tử cung, có thể để lâu 48 giờ. Không cản trở giao hợp vì không vướng chặn âm đạo (vagina).

3- Phương pháp giải phẫu

Là phương pháp hữu hiệu nhất. Có thể áp dụng trên đàn bà lẫn đàn ông.

-Áp dụng trên đàn bà: cột ống dẫn trứng (tubal ligation).
Do trứng không còn đi xuống tử cung được cho nên không bị thụ thai.

-Áp dụng trên đàn ông: cột ống dẫn tinh (vasectomy).
Ống dẫn tinh trùng từ tinh hoàn lên dương vật bị cắt, do đó khi giao hợp, người đàn ông vẫn bắn ra tinh dịch nhưng không còn tinh trùng gây thụ thai.

Phương pháp giải phẫu được coi là có tác dụng vĩnh viễn nhưng trong một số trường hợp vẫn đảo ngược lại được.

Phương pháp giải phẫu không ngăn ngừa được bệnh tình dục.

4- Phương pháp ngừa thai tự nhiên

Người đàn bà đoán biết thời gian trứng rụng để tránh giao hợp bằng cách theo dõi nhiệt độ cơ thể, kiểm tra dịch nhờn tiết ra từ âm đạo và theo dõi chu kỳ kinh nguyệt.
Tuy nhiên ngày nay, tiệm thuốc tây có bán cây thử nước tiểu để biết được thời gian trứng rụng.

Phương pháp ngừa thai tự nhiên có tỷ lệ thành công thấp nhất và cũng không ngăn ngừa bệnh tình dục.

5- Phương pháp ngừa thai khẩn cấp

Còn gọi là "Viên thuốc sáng hôm sau" vì được uống sau khi giao hợp, nhưng thật ra có thể uống trong vòng 3 ngày sau khi giao hợp. Thuốc này tác dụng hoặc là ngăn không cho trứng rụng hoặc là ngăn không cho trứng bám dính vào thành tử cung. Thật ra nó chính là thuốc ngừa thai bình thường uống hàng ngày nhưng là liều rất mạnh.
Vòng xoắn gắn trong vòng 5 ngày sau khi trứng rụng hoặc trong vòng 8 ngày sau khi giao hợp cũng có tác dụng chống thụ thai.

Thuốc ngừa thai khẩn cấp có thể bán theo toa bác sĩ hoặc bán tự do tùy nơi bạn ở.

NHỮNG BỆNH TÌNH DỤC

Bệnh tình dục được lây lan qua giao hợp, tiếp xúc giữa cơ quan sinh dục, tiếp xúc với chất lỏng cơ thể như tinh dịch, chất nhờn âm đạo, máu. Dùng chung kim tiêm cũng là một cách lây lan. Một số bệnh có thể lan truyền từ mẹ qua thai nhi.

Những bệnh tình dục phổ thông là Chlamydia, Genital herpes (mụn giộp bộ phận sinh dục), Genital warts (mụn cóc bộ phận sinh dục), Gonorrhea (lậu mủ), Viêm gan B(hepatitis B), Giang Mai (Syphilis), Trichominiasis và Liệt kháng (HIV).

1-Chlamydia

Rất khó để phát hiện Chlamydia vì 80% đàn bà và 50% đàn ông bị bệnh nhưng không có triệu chứng gì cả. Nếu triệu chứng có xuất hiện thì trong vòng vài tuần sau khi nhiễm vi khuẩn. Nơi đàn bà, triệu chứng gồm xuất dịch âm đạo, kinh kỳ bất thường, rát khi đi tiểu bà đau bụng dưới. Ở đàn ông, chảy dịch dương vật và rát khi đi tiểu.
Chlamydia có thể chữa dễ dàng bằng kháng sinh, nhưng nếu để không chữa thì có thể gây ra viêm buồng trứng và vòi dẫn trứng, dẫn đến vô sinh (không có con).

Hình dưới đây cho thấy biểu hiện của bệnh Chlamydia nơi đàn ông: chảy mủ và lở loét dương vật.

Hình dưới đây cho thấy biểu hiện của bệnh Chlamydia nơi đàn bà: Môi ngoài nổi hạch.

2-Genital herpes(mụn giộp bộ phận sinh dục)

Gây ra bởi vi khuẩn HSV-2. Bệnh có thể có hoặc không có triệu chứng. Triệu chứng bao gồm những mụn giộp ở bộ phận sinh dục, sốt, sưng hạch cổ, nhức đầu, đau nhức bắp thịt. Nếu ống dẫn tiểu bị nhiễm trùng thì gây ra xuất dịch âm đạo hoặc rát khi đi tiểu. Không có thuốc trị dứt bệnh này mà thuốc chỉ làm giảm đau khi bệnh tái phát.

Bệnh thường tái phát 4 lần một năm. Càng về lâu bệnh càng giảm bớt, nghĩa là càng ít tái phát và lúc tái phát càng ít trầm trọng.

3-Genital warts(mụn cóc bộ phận sinh dục)

Gây ra bởi vi khuẩn HPV (human papilloma virus). Mụn cóc này thường là nhỏ, có thể ở môi ngoài của âm hộ hoặc trong âm đạo, trên dương vật, háng hoặc hậu môn. Có người bị bệnh nhưng không có mụn cóc hoặc mụn quá nhỏ không thấy được. Nhưng vài loại vi khuẩn HPV gây ra ung thư cổ tử cung.

Hiện đã có thuốc chích ngừa HPV nhưng thuốc chữa dứt bệnh thì không có, mụn có thể tái hiện nhưng ngược lại nhiều người tự lành bệnh.

4-Gonorrhea(lậu mủ)

Do vi trùng gây ra. Triệu chứng xuất hiện trong vòng từ 2 ngày đến 2 tuần sau khi nhiễm trùng: đau rát khi tiểu, chảy dịch âm đạo, kinh nguyệt bất thường, chảy mủ từ dương vật. Tuy nhiên có nhiều người lại không có triệu chứng gì cả.

Nếu không chữa trị có thể dẫn đến viêm sưng vùng xương chậu rồi vô sinh nơi đàn bà hoặc nhiễm trùng nhiếp hộ tuyến nơi đàn ông. Bệnh lậu mủ đôi khi lan vào khớp xương dẫn đến viêm khớp. Thuốc kháng sinh chữa khỏi bệnh này. Cần chữa trị cả hai nam nữ để tránh tình trạng lây qua lây lại.

5-HIV-AIDS(liệt kháng)

Vi khuẩn liệt kháng (Human Immunodeficiency Virus) truyền qua máu, tinh dịch và nước nhờn âm đạo. Vi khuẩn tấn công và làm yếu đi hệ thống miễn nhiễm. AIDS (Acquired ImmunoDeficiency Syndrome) là giai đoạn cuối của bệnh HIV, khi cơ thể không còn khả năng kháng cự nhiễm trùng hay bệnh tật. Nếu không thuốc men chữa trị, AIDS sẽ phát triển trong vòng 12-13 năm sau khi nhiễm vi khuẩn. Nếu có thuốc men thì AIDS sẽ phát triển chậm hơn.

Một người được xem là dương tính (HIV-positive) khi kháng thể chống lại vi khuẩn xuất hiện trong cơ thể. Có thể mất đến 6 tháng sau khi nhiễm vi khuẩn thì cơ thể mới sản xuất ra kháng thể chống vi khuẩn. Tuy nhiên vi khuẩn vẫn có khả năng lây lan cho người khác trước khi kháng thể hoặc triệu chứng xuất hiện.

Trẻ em sinh ra hoặc cho bú bởi người mắc bệnh HIV thì cũng sẽ bị lây bệnh.

Từ năm 1985 trở đi, tất cả máu cho tặng tại Canada đều được kiểm tra vi khuẩn HIV nên khả năng lây nhiễm HIV bằng sang máu rất thấp.

HIV không truyền nhiễm qua muỗi, ghế bồn cầu, nước miếng (nước bọt) dính vào da, tiếp xúc qua da, ôm nhau. Nếu bạn nghi ngờ lo lắng mình có tiếp xúc với người bị HIV thì nên đi thử nghiệm HIV. Thủ tục xét nghiệm rất đơn giản, nhanh chóng.

6-Syphillis(giang mai)

Giang mai lây truyền theo giao hợp, dùng chung kim tiêm hoặc truyền từ mẹ sang con lúc mang thai. Triệu chứng xuất hiện trong vòng 3 tuần lễ sau khi nhiễm trùng qua giao hợp. Triệu chứng đầu tiên là vết sưng đỏ xuất hiện ở bộ phận sinh dục, khu hậu môn hoặc miệng. Vết sưng đỏ có thể biến mất sau đó. Sưng hạch bạch huyết gần vết sưng đỏ là một triệu chứng khác.

Nếu không chữa trị thì 2 tháng sau, giang mai phát triển qua giai đoạn hai. Triệu chứng giai đoạn hai là rôm sảy ngứa, tóc rụng từng mảng, sốt, sưng hạch bạch huyết và giống như cảm cúm. Trong giai đoạn hai, vi trùng giang mai rất dễ lây lan.

Giai đoạn ba còn gọi giai đoạn tiềm ẩn (latent). Trong giai đoạn này vi trùng không còn lây lan nhưng vẫn tiềm tàng trong cơ thể, có thể kéo dài tới 30 năm.

Giai đoạn cuối (tertiary) có thể đưa đến tê cứng cơ, mù mắt, lãng trí và tử vong.

7-Trichomoniasis

Tên bệnh này lấy từ vi trùng gây bệnh Trichomonas. Ở đàn bà, vi trùng gây nhiễm ở âm đạo hay ống dẫn tiểu. Ở đàn ông, vi trùng gây nhiễm ở ống dẫn tiểu hay dưới da qui đầu.

Phân nửa đàn bà bị bệnh không có triệu chứng gì cả còn đàn ông bị bệnh rất hiếm người có triệu chứng. Nếu triệu chứng xuất hiện thì nó xuất hiện trong vòng từ 4 đến 28 ngày sau khi bị nhiễm trùng. Triệu chứng ở đàn bà gồm chảy dịch âm đạo, ngứa ngáy và đau khi giao hợp hay khi đi tiểu. Ở đàn ông thì chảy dịch dương vật và rát khi đi tiểu.

Dù Trichomoniasis thường không gây ra hậu quả trầm trọng nhưng người bị bệnh cần chữa trị bằng kháng sinh để không gây bệnh qua lại cho người khác.

Phòng bệnh tình dục thì dễ hơn là chữa bệnh tình dục. Khi không chắc chắn là đối tượng giao hợp của mình có bệnh tình dục hay không thì cách phòng ngừa an toàn nhất là mang bao cao su và tránh khẩu giao (oral sex) hoặc hôn miệng.

TUỔI GIÀ VÀ TÌNH DỤC

Khi cơ thể khỏe mạnh thì thú vui tình dục không sút giảm theo tuổi tác. Nhưng nếu có bệnh tật gì đó thì có thể phải thay đổi thói quen tình dục so với lúc trước khi bị bệnh.

* Thay đổi tình dục nơi đàn ông.

-Tình dục đàn ông bắt đầu chậm lại sau tuổi 50 tuy nhiên ham muốn làm tình bị ảnh hưởng bởi sức khỏe nhiều hơn là bởi tuổi tác.
-Mất lâu hơn để cương cứng và mất lâu hơn để có thể cương cứng lại lần nữa.
-Độ cương cứng cũng giảm hơn so với khi còn trẻ, nhưng vẫn đủ để giao hợp.

* Thay đổi tình dục nơi đàn bà.

Thay đổi tình dục nơi đàn bà xẩy ra sau khi tắt kinh và là kết quả của mức kích thích tố estrogen bị sụt giảm. Nhưng nếu dùng Liệu pháp kích thích tố (Hormone therapy) thì có thể phục hồi khả năng tình dục.
-Cần thời gian lâu hơn để đàn bà thấy kích thích thèm muốn.
-Da có thể trở nên nhậy cảm hơn và dễ khó chịu, do đó sự sờ soạng vuốt ve không thích thú như xưa.
-Thành âm đạo mỏng hơn, khô hơn cho nên dễ bị khó chịu khi giao hợp. Để khắc phục nên dùng dầu nhờn gốc nước (water-based lubricant) bôi dương vật. Bác sĩ có thể cho loại kem thoa âm đạo có chứa kích thích tố estrogen để khắc phục tình trạng thành âm đạo bị mỏng.
-Cực khoái tột đỉnh(orgasm) có thể ngắn hơn và co thắt âm đạo có thể không còn.

* Trở ngại tâm lý và văn hóa đối với tình dục người lớn tuổi

Ngoài thay đổi về thể xác, còn có những trở ngại về tâm lý và văn hóa ảnh hưởng tới tình dục người có tuổi. Xã hội chúng ta, nhất là xã hội phương Đông, thường gắn sinh hoạt tình dục với tuổi trẻ, cho rằng khi lớn tuổi người ta nên nghiêm trang đạo mạo, không nên duy trì tình dục mạnh nhiều như thời trẻ tuổi.
Thực sự thì tình yêu và tình dục không có giới hạn tuổi tác.

Đơn thân do số phận, ly dị hoặc góa bụa có thể là một trở ngại. Càng lớn tuổi thì tìm bạn tình càng khó vì số người càng ít đi. Nói chung thì không nên đè nén nhu cầu tình dục mà nên thỏa mãn nó.

*Không dùng thì rỉ sét

Giống như luyện tập thể dục thì tốt cho sức khỏe, sinh hoạt tình dục thường xuyên giúp duy trì khả năng tình dục. Nghĩa là nếu lâu không làm tình sẽ làm cho bạn hết ham muốn và suy yếu khả năng tình dục.
-Một số thuốc men như thuốc huyết cao, thuốc tim mạch, thuốc an thần làm giảm sút ham muốn tình dục. Nếu chúng gây ảnh hưởng thì nói bác sĩ cho đổi thuốc hoặc giảm liều. Người bệnh tim mạch vẫn sinh hoạt tình dục được. Chỉ kiêng cữ một thời gian ngắn sau khi bị cơn đau tim(heart attack). Nếu bị bệnh Đau thắt ngực thì xin bác sĩ cho uống Nitroglycerin trước khi giao hợp, nhưng nếu đã uống Nitroglycerine thì lại không được dùng thuốc trợ sinh lý như Viagara, Levitra, Cialis.
-Cột ống dẫn trứng hoặc cắt ống dẫn tinh đều không gây cản trở cho khả năng tình dục.
-Uống chút rượu có thể làm bạn hưng phấn, thích làm tình nhưng uống quá nhiều thì lại gây cản trở cho ngại cho cương cứng.

© Tổng hợp và dịch thuật bởi vietvancouver.ca