Năm 1961, Mỹ tổ chức một cuộc xâm lược Cuba bằng thành phần chống đối chế độ Castro, đổ bộ lên Vịnh Con Heo (Bay of Pigs). Cuộc đổ bộ bị dập tắt nhanh chóng.
Năm 1962, để trả đũa vụ Mỹ đặt hỏa tiễn nguyên tử tại Thổ Nhĩ Kỳ (Turkey) nhắm vào Liên Xô và cũng là đáp ứng yêu cầu của Cuba, Liên Xô đặt hỏa tiễn nguyên tử tại Cuba, chỉ cách Mỹ có 160 km. Căng thẳng tưởng chừng dẫn đến chiến tranh nguyên tử giữa 2 siêu cường cuối cùng cũng vượt qua khi 2 bên đồng ý là Mỹ rút hỏa tiễn nguyên tử ra khỏi Turkey còn Liên Xô rút htnt ra khỏi Cuba. Ngoài ra, Mỹ còn cam kết sẽ không còn có kế hoạch xâm lược lật đổ Cuba trong tương lai.
Nhưng sau đó thì Cuba thành nạn nhân của cuộc trả thù tàn khốc trong lịch sử bang giao quốc tế: Mỹ áp đặt cấm vận kinh tế lên Cuba từ 1962 đến nay.
Kể từ năm 1992, Đại Hội Đồng Liên Hiệp Quốc đồng thanh lên án cuộc cấm vận kinh tế tàn nhẫn này vì đã làm nước Cuba nghèo đói. Mỗi năm việc này được lập lại với năm nay tổng số nước lên án là 189 (toàn thế giới) và chỉ một quốc gia duy nhất ủng hộ lệnh cấm vận là Israel.
Canada luôn giữ quan hệ tốt đẹp với Cuba và là nguồn du khách nước ngoài lớn nhất của Cuba. Năm 2017, 1.1 triệu du khách Canadians đến thăm Cuba, còn tổng số du khách toàn cầu là 4.7 triệu người (dân số Cuba chỉ có 11.5 triệu người, cho nên tỷ lệ du khách trên dân số như vậy là rất cao). Hiện có 9 hãng cruise ship thế giới ghé cảng Cuba. Ai cũng tiên đoán một khi lệnh cấm vận kinh tế của Hoa Kỳ được dỡ bỏ thì Cuba sẽ là địa điểm du lịch số một của vùng biển Caribbean, vì Cuba là hòn đảo lớn nhất với văn hóa đặc thù nhất. Du khách Canadians nếu bay thẳng từ Canada đến Cuba thì không cần visa nhưng nếu đi cruise ship xuất phát từ cảng Mỹ sẽ phải xin visa như dân Mỹ, nhưng cruise ship sẽ giúp cho thủ tục này.
Mặc dù trải qua gần 3 thế hệ dưới lệnh cấm vận làm cho đất nước đói nghèo, nhà cửa xuống cấp, xe cộ đa số là xe cũ từ thời tiền cấm vận để lại, nhưng Cuba lại làm cho thế giới kinh ngạc về phương diện y tế. Dân chúng Cuba khỏe mạnh và sống lâu không thua dân chúng Hoa Kỳ. Ngoài ra, Cuba gởi 30,000 chuyên viên y tế, trong số này 19,000 là bác sĩ, ra nước ngoài làm việc phục vụ dân chúng của các nước đang phát triển.
Đến thăm Havana, thủ đô của Cuba, chúng ta lại gặp những ngạc nhiên khác. Bên cạnh nhà dân xuống cấp, cửa hàng thực phẩm lèo tèo hàng hóa là những dinh thự xây theo kiến trúc Spain (Tây Ban Nha) hoành tráng thẩm mỹ (vì từng là thuộc địa của Spain), những chiếc xe cánh én Huê Kỳ thời 1960 vẫn giữ nước sơn bóng loáng và vẫn chạy trên đường phố, dù là không còn phụ tùng thay thế kể từ năm 1962. Ngoài ra thành phố hết sức sạch sẽ, không thấy rác và không thấy thùng rác trên hè phố. Không thấy ăn xin, không thấy người ngủ lề đường, không thấy chích choác xì ke ma túy như nhiều thành phố của Bắc Mỹ. Đồ kỷ niệm được bày bán trong cửa hàng chứ không có đội quân mang vác cá nhân trên đường phố như Á châu cho nên không có cảnh đeo bám, chèo kéo và chặt chém du khách. Đây là một nước thuộc thế giới thứ ba còn nghèo đói nhưng lại có tác phong văn minh của các nước đã phát triển. Ngoài ra cũng vì có kiến trúc Spain mà khu trung tâm của Havana nhìn giống Âu châu.
Dân chúng thì hơi giống như Philippines: loại dân bản xứ thì da ngăm nhưng loại dân có gốc Spain thì da trắng mắt xanh, nhiều cô rất xinh đẹp.
Có 2 điểm đáng nói về Havana.
Thứ nhất là nhà văn hào nổi tiếng người Mỹ là Ernest Hemmingway đã quá yêu khí hậu (thuộc loại tốt nhất thế giới) và văn hóa Cuba đến độ ông đã sống 20 năm tại thành phố Havana (1940-1960). Hiện nay căn nhà của ông được giữ làm di tích lịch sử cho du khách thăm viếng.
Thứ hai là Havana có nghĩa trang Colón thuộc vào hàng lớn nhất nhì thế giới, rộng 600,000 m2, chứa hàng triệu ngôi mộ, rất nhiều ngôi mộ xây như lăng tẩm tráng lệ. Nghĩa trang được xây cất như một thành phố nhỏ, đường xe chạy ngang dọc vuông vức, trong đó đường đi được đặt tên, cũng có đại lộ và đường thường.
Lương công chức Cuba hiện nay chỉ có 20 USD/tháng. Giá sinh hoạt thì rất rẻ đối với du khách. Một bữa ăn gồm 4 món: ly cocktail khai vị, dĩa cơm hải sản có cả tôm hùm, bánh hay kem tráng miệng đi kèm ly cafe khá ngon, tất cả chỉ có 20 USD (nghĩa là một tháng lương công chức chỉ đủ ăn một bữa ăn 4 món). Kể từ năm 2010, chế độ cộng sản Cuba khởi sự nới lỏng quản lý kinh tế, cho phép dân chúng được kiếm tiền trong 201 loại ngành nghề kinh doanh tư nhân, điển hình nhất là nhà hàng tại gia và cho thuê phòng.
Khi đến Cuba, du khách phải đổi ngoại tệ thành tiền Cuba cho du khách gọi là CUC để tiêu xài. 100 USD chỉ được có 87 CUC. Còn chính dân chúng Cuba khi mua bán với nhau thì dùng tiền peso địa phương CUP, với trị giá là 24 CUP mới bằng 1 CUC.
Mời đọc giả vào xem hình ảnh Havana dưới đây:
Hoặc xem video trên Youtube:
Hoàng Hải Hồ
10/2018