Ký sự du lịch vùng Algarve, Portugal
Sau 2 năm trời bó chân bó cẳng vì đại dịch Covid, vợ chồng chúng tôi quyết định đã đến lúc phải đi chơi xa. Lần này chúng tôi chọn Âu châu, vì chưa đi Âu châu bao giờ. Nhưng Âu châu rộng lớn, đi nước nào?
Vốn nghe danh Portugal là nước để về hưu tốt nhất ở Âu châu, nên chúng tôi chọn Portugal. Ngoài ra, chiến sự Ukraine đã nổ ra rồi, mà xa Ukraine nhất chính là Portugal. Giả sử Putin xua quân Nga đánh qua Tây Âu thì chúng tôi lại … xuống tàu vượt biên về lại Canada như ngày xưa vượt biên khỏi Vietnam vậy.
Nhưng câu hỏi kế tiếp là ở vùng nào, thành phố nào của Portugal. Vốn nghe danh vùng Algarve phía Nam của Portugal có khí hậu ấm áp, biển đẹp, nên chúng tôi khoanh vùng là Algarve. Thành phố nào của Algarve? Chúng tôi chọn Portimão. Đúng, có dấu ngã trên chữ A nhé. Chọn Portimão vì xem ảnh trên internet thấy bãi biển Praia Da Rocha vừa có cát mịn vừa có vách đá dựng đứng rất ấn tượng. Vào Airbnb thì cũng tìm ra một apartment giá thuê có 800 CAD/tháng bao luôn điện nước wifi, máy giặt, phòng ngủ, phòng khách, bếp, phòng tắm, đi bộ 5 phút ra bãi biển. Khó lòng tìm chỗ rẻ hơn với địa điểm gần biển như vậy ở Âu châu.
Nói tóm lại thì tìm một chỗ đi wintercation dài hạn (1 tháng trở lên) là không đơn giản các bạn nhé. Cần nhiều thì giờ, nghiên cứu nhiều khía cạnh. Riêng Portugal, thời điểm chúng tôi đi thì họ không đòi hỏi phải Covid Test, chỉ cần giấy chích ngừa Covid 2 mũi. Dân Canadians không phải xin Visa nhập cảnh nhưng phải điền Passenger Locator Form online, là tin tức mà chính quyền Portugal muốn biết về lai lịch của bạn cũng như nơi bạn trú ngụ tại Portugal (portugalcleanandsafe.pt). Vậy mà lên tới phi trường Vancouver thì KLM vẫn bắt chúng tôi phải có negative Covid test (loại nhanh), tốn 70 CAD/người.
Vì mua vé máy bay của hãng KLM, sau 9 giờ 30 phút bay từ Vancouver, chúng tôi phải ghé phi trường Amsterdam. Phi trường khá lớn, nhưng chúng tôi không thích cái phòng bồn cầu của phi trường, vì nó kín như bưng từ trên xuống dưới, không thông thoáng như phòng bồn cầu của Bắc Mỹ.
Vì Amsterdam ở phía Bắc của Portugal, nên chúng tôi lại phải bay xuống Nam để đến phi trường Faro của Portugal. Rút kinh nghiệm này, nếu bạn lựa được chuyến bay thẳng từ Canada đến Faro thì sẽ lợi 3 tiếng bay và thêm vài tiếng chờ đợi ở phi trường quá cảnh.
Phi trường Faro là phi trường quốc tế cho vùng Algarve của Portugal. Chúng tôi dùng xe bus của công ty vtransfer, một công ty trung chuyển có trụ sở chính ở Đức nhưng vận hành khắp Âu châu, chuyên về chở khách đi về phi trường và khách sạn (v-transfers.com). Khoảng cách 1 tiếng đồng hồ (100km) mà chúng tôi chỉ trả có 15 Euro một người, còn nếu bạn dùng taxi từ Faro về Portimão sẽ trả đắt hơn nhiều. Bạn phải book trước 3 ngày mới bảo đảm có chỗ. Khi chúng tôi đến apartment thì đã hơn 8 giờ tối nhưng anh chủ Airbnb người gốc Pháp vẫn đứng đón. Chúng tôi có một giấc ngủ thật ngon vì đi đường xa mệt mỏi.
Sau khi ngủ một giấc no nê, chúng tôi thức dậy thì nắng đã xuyên qua rèm cửa sổ phòng ngủ. Kể về giờ giấc, Portugal đi trước Vancouver 9 tiếng, nhưng do đi đường xa mệt mỏi, hóa thành chúng tôi ngủ theo giờ Portugal ngay từ ngày đầu tiên.
Nghe tiếng quack quack ồn ào, tôi ra balcony nhìn xuống. Thì ra 2 chú chim hải âu (sea gull) đậu ngay thành ban công của căn apartment phía dưới. Gần biển cũng phiền thật, may là chúng tôi cũng đã ngủ đủ giấc rồi.
Tôi pha một ly café ra phòng khách ngồi đọc tài liệu về Portugal mà tôi đã sưu tầm trước khi đi.
Portugal (Bồ Đào Nha) nằm ở cực Tây của lục địa Âu châu, nghĩa là Canada nằm ở bờ Tây của Đại Tây Dương còn Portugal nằm ở bờ Đông của Đại Tây Dương. Từ Halifax bay thẳng tới Lisbon (thủ đô Portugal) chỉ 6 tiếng, còn ngắn hơn từ Halifax bay thẳng tới Vancouver (6.5 tiếng), nghĩa là với dân bờ Đông của Canada thì Âu châu còn gần hơn là bờ Tây Canada.
Portugal có diện tích 92,000 km2 nhưng dân số chỉ có 10 triệu người. So sánh với Vietnam thì diện tích bằng 1/4 nhưng dân số lại bằng 1/9, cho nên cũng thuộc loại đất rộng người thưa. Nhỏ bé là vậy nhưng đã từng là một đế quốc hàng hải, có nhiều thuộc địa, do vậy mà số người nói tiếng Portuguese trên thế giới lên tới 250 triệu người. Nhà hàng hải nổi tiếng của Portugal là Vasco da Gama. Portugal là nước Âu châu đặt chân tới Ấn độ đầu tiên. Thuộc địa nổi tiếng nhất của Portugal là Brazil, do đó Brazil nói tiếng Portuguese chứ không phải Spanish như nhiều người hiểu lầm. Thuộc địa nổi tiếng thứ hai là Macau. Vậy Portugal là cựu đế quốc Âu châu, tuy nhỏ hơn so với Anh và Tây Ban Nha nhưng có ảnh hưởng rộng lớn lên thế giới.
Đa số chúng ta được dạy là chữ viết quốc ngữ Việt Nam do linh mục Alexandre de Rhodes của Pháp dùng chữ cái La Tinh ghi lại âm tiếng nói Việt ngữ, nhưng sự thật đó là một công trình tập thể, có thêm công lao của 3 linh mục người Portuguese là Gaspa do Amaral, Antonio Barbosa và Francisco de Pina nữa. Quả thật là gần một tháng ở Portugal tôi đã thấy bóng dáng tiếng Việt trong tiếng Portuguese. Tiếng Portuguese dùng dấu Sắc, dấu Huyền, dấu Ngã, dấu Mũ. Tỷ dụ như 4 từ này đều có trong cả hai ngôn ngữ: Não, Há, Dê, Chã.
Portugal ngày nay là quốc gia có mức sống cao tại Âu châu và rất mạnh về kỹ nghệ du lịch vì đất nước xinh đẹp, khí hậu ấm áp và giá sinh hoạt rẻ hơn các nước Tây Âu khác, giống như Mexico đối với Mỹ và Canada. Số khách du lịch hàng năm nhiều gấp 2 lần dân số. Đây là một tỷ lệ du khách trên dân số rất cao, vì Pháp là nước nhiều du khách nhất thế giới (87 triệu) thì vẫn chưa gấp đôi dân số (67 triệu). Portugal cũng là nhà sản xuất Bần (cork) lớn nhất thế giới và dân Canada đều biết cá mòi (sardine) đông lạnh bán ở Canada hầu hết là đến từ Portugal. Ngoài ra, người mê bóng đá cũng biết Portugal có một đôi chân vàng là Cristiano Ronaldo.
Sau đây là những ấn tượng mạnh mẽ tôi có từ nước Portugal trong hơn 3 tuần lễ thăm viếng:
1-Vùng Algarve (phía nam Portugal) có những bãi biển vừa có vách đá cao, vừa có bãi cát với những đảo đá gần bờ và hang động đá vô cùng độc đáo. Tiêu biểu của vùng này là thành phố Portimão.
2- Văn hóa lót vỉa hè bằng đá rất độc đáo của Portugal
Một sự kiện đập ngay vào mắt du khách Bắc Mỹ là toàn bộ vỉa hè của vùng Algarve của Portugal được lót bằng đá núi, những viên đá vuông khoảng 10cm, vô cùng công phu. Không chỉ là đá trơn mà còn trang trí hoa văn. Ngoài vỉa hè, đá cũng còn dùng ở quảng trường và đường hẻm.
Nếu người Pháp dùng những tảng đá to để xây lên những lâu đài, cung điện vĩ đại và tráng lệ gây ấn tượng rất mạnh thì người Bồ Đào Nha khiêm tốn hơn, tỉ mỉ hơn với những viên đá nhỏ vuông vức, ấy vậy mà cũng tạo trong lòng tôi một thán phục lớn lao.
3- Nhà cửa của Portugal giống Vietnam: đều là bê tông cốt sắt, tường gạch, mái ngói đỏ rất chắc chắn.
Tuy nhiên loại gạch là 12 lỗ chứ không phải 4 lỗ như Vietnam.
4- Vì là xứ nhiều nắng ấm, dân Portuguese tận dụng nắng để phơi quần áo ngoài trời, không xài máy sấy.
5- Chính phủ Portugal chịu chi rất nhiều tiền để làm những cầu thang đi xuống bãi cát và đường đi bộ lót gỗ chạy dọc tất cả bờ biển.
Đây là một đầu tư rất khôn ngoan. Không những nó khuyến khích dân chúng đi bộ để duy trì sức khỏe, bớt gánh nặng y tế mà còn phục vụ du khách.
6- Văn phòng địa ốc nhiều như quán café.
Nếu đi qua đường phố của thành phố Portimão, bạn nhận ra 2 loại kinh doanh phổ biến nhất là quán café và văn phòng địa ốc. Giới địa ốc hoạt động mạnh vì dân Âu châu đổ xô mua nhà của Portugal do giá nhà Portugal quá rẻ so với Âu châu và Bắc Mỹ mà nhà lại nằm trong vùng khí hậu thời tiết quá tốt (300 ngày nắng một năm, mùa đông ban trưa vẫn có thể lên đến 18-20oC).
Sau đây là vài ví dụ:
Condo bê tông cốt sắt 4 phòng ngủ, 3 phòng tắm, rộng 135m2 (1453 sf) giá 220,000 Euro (297,000 CAD).
Condo bê tông cốt sắt 1 phòng ngủ, 1 phòng tắm, rộng 33,6m2 (361 sf) giá 110,000 Euro (150,000 CAD).
Do giá nhà rẻ như vậy nên dân các vùng lạnh của Âu châu (Anh, Đức, Hòa Lan, Pháp…) sang Portugal mua nhà tránh đông khá nhiều.
Không như tại Bắc Mỹ, ở Portugal, nếu căn hộ (condo) nào đang bán thì biển bán được treo ngay tại ban công để người mua có thể biết chính xác vị trí căn hộ.
7- Nhiều dãy nhà sát đường với vỉa hè hẹp té y như Hội An. Nhưng do xe cộ thưa thớt, chạy chậm nên không thành nguy hiểm.
8- Hoàn toàn không tìm thấy rác trên vỉa hè thành phố cũng như trên bãi biển (sạch tương tự Singapore dù là không áp dụng hình phạt khắt khe như Singapore).
Tính sạch sẽ của người dân Portuguese còn thể hiện ở chỗ bồn rửa tay và khăn giấy cho khách được xây ngay tại chỗ ăn uống chứ không phải chỉ nằm trong phòng vệ sinh như ở Bắc Mỹ.
9- Hệ thống thùng rác trên đường phố của vùng Algarve rất khác với Bắc Mỹ.
Các bạn nhìn hình trên đây. Mỗi cái ống tròn có màu khác nhau để đánh dấu loại rác thải khác nhau để tái chế. Những cái ống tròn này chỉ là phần miệng nổi để bỏ rác vào. Phần thật sự chứa rác là những ống cao hình vuông đứng thẳng, chìm dưới lòng đất, bên dưới những miếng sắt vuông. Những miếng sắt hình vuông này chỉ là nắp đậy những ống vuông thẳng đứng chứa rác đó. Khi xe rác đến, những cái nắp hình vuông có ống tròn này được dở lên, xe đổ rác sẽ câu những ống dài hình vuông chìm dưới đất lên, nghiêng nó để rác rơi vào thùng chứa xe rác.
Bạn cũng nhìn vào cái thùng rác đặc biệt dưới đây. Bạn thấy nó có cả chỗ để bỏ tàn thuốc lá (lỗ nhỏ ở giữa). Điều này nói lên cái tính sạch sẽ, ngăn nắp, tỉ mỉ của dân Portuguese.
10- Tính chất quốc tế của thành phố Portimão.
Như đã đề cập phần trên, Portugal đón lượng du khách hàng năm gấp 2 lần dân số. Do đó, nếu bạn để ý lắng nghe tiếng nói của người đi đường, thì đó không phải hoàn toàn là tiếng Portuguese mà có chen tiếng Anh, Pháp, Đức, Hòa Lan …Trước cửa nhà hàng, bạn cũng thấy menu có 4 thứ tiếng, máy rút tiền cũng để nhiều thứ tiếng.
Lý do là ngoài du khách, có đến một trăm ngàn dân Âu châu lớn tuổi sống thường trú tại vùng Algarve, trong đó phân nửa là dân Anh quốc.
11- Rất ít bảng chỉ tên đường, nếu có thì bảng này cũng khó thấy.
Điều đáng tiếc là dù Portugal có rất nhiều du khách nhưng Portimão và những thành phố của vùng Algarve không có hệ thống bảng chỉ tên đường rõ ràng như Bắc Mỹ. Rất là ít, và bảng chỉ đường không nằm trên những cột đèn của ngã 3 ngã 4 mà là những miếng đá gắn trên những trụ bằng xi măng ở góc đường hay trên tường của căn nhà ngay góc phố. "Đường" tiếng Portugese là Rua, giống như Rue của tiếng Pháp. Tuy là cùng gốc La Tinh nhưng tiếng Portugese gần với tiếng Pháp hơn là tiếng Anh.
12- Giống như các nước Âu châu, xe của Portugal nhỏ bé hơn Bắc Mỹ, để có thể đi trên những con đường nhỏ hẹp.
13- Portugal là xứ chim cò. Cò làm tổ trên tất cả ống khói nhà máy không còn hoạt động. Cò làm tổ trên cột điện cao thế. Cò làm tổ trên thân cây thấp.
14- Vùng Algarve chính là Orange County của Portugal. Cây cam, chanh, quít được trồng khắp nơi và vô cùng tươi tốt. Cây trồng trên hè phố, trái rụng không người ăn.
15- Portugal có trồng lúa vì dân Portugese ăn cơm khá nhiều. Gạo Portugal đa dạng bán ở siêu thị.
16- Người Portugese ăn uống có phần thanh cảnh hơn dân Bắc Mỹ.
Nếu bạn vào cửa hàng café mà chỉ kêu đơn giản là “One coffee, please” thì chắc chắn họ sẽ đưa cho bạn ly café kiểu Espresso thế này:
Còn bạn muốn uống ly cafe lớn hơn, bạn sẽ phải gọi “One Americano, please”. Dưới đây là các loại café của người Portugese, cho thấy họ là dân uống cafe sành điệu:
Người Portugese cũng có chai bia thanh cảnh 200ml mà thôi:
17- Người Portugese tuy da trắng nhưng cách ăn uống có phần giống với Á châu hơn các giống người da trắng khác.
- Họ cũng ăn chân gà, lòng gà.
- Họ cũng ăn heo quay, đầu heo quay
- Họ còn bán cả heo sữa đông lạnh nguyên con cho bạn về quay lấy:
- Lươn lột da rất sạch sẽ, bạn chỉ đem về nấu.
- Vì là xứ biển, họ cũng ăn cá khô như mình. Dưới đây là cá Cod khô. Hải sản các loại khá phong phú.
18- Portugal là nước sản xuất Bần (cork) nhiều nhất thế giới, do khí hậu và đất đai thích hợp loại cây này.
Chúng ta thường chỉ biết Bần dùng làm nút chai rượu hoặc miếng lót đáy nồi chảo khi đem nồi chảo nóng đặt lên bàn ăn nhưng thật ra, khi đến Portugal, ta mới nhận ra rằng Bần được làm lớp phủ ngoài cho bóp ví, túi xách, giầy dép, mũ nón, thắt lưng…do vân của lớp vỏ cây rất đẹp này. Ở Mỹ và Canada, bạn còn có thể lót sàn nhà bằng ván cork. Bần là lớp vỏ của cây Sồi Bần (cork oak), người ta thu hoạch Bần như là thu hoạch Quế từ cây Quế. Vỏ Bần phải sau 9 năm mới thu hoạch được một lần, vì sau thời gian này vỏ cây bần mới phát triển đầy đủ. Sau khi vỏ cũ bị tước đi, lớp vỏ mới bắt đầu mọc ra.
19- Portugal rất chú trọng phục vụ người điếc. Trong tất cả phần tin tức của tivi, luôn luôn có người dùng ngôn ngữ tay để thông dịch cho người điếc ở một góc của màn hình.
Sau khi đã đi dọc, đi ngang, đi chéo toàn bộ thành phố Portimão, chúng tôi lấy Lisbon tour để thăm viếng thủ đô Portugal. Portimão cách Lisbon 3 tiếng lái xe, tour đi về trong ngày mà chỉ tốn có 50 Euro một người. Lisbon có cây cầu Ponte 25 de Abril (cầu 25/4) khá giống cầu Golden Gates của Mỹ và có đường Av. da Liberdade với vỉa hè rộng thênh thang, khá giống Avenue des Champs Elysees của Paris, nhưng điểm khác biệt là người đi trên phố thưa thớt.
Sau đó, chúng tôi lại lấy xe bus địa phương đi thăm các thành phố ven biển lân cận như Alvor, Lagos, Ferrugado, Carvoeiro. Đường xa lộ rất tốt và vắng xe, giá xe bus chỉ có vài euro, có thể đi về trong ngày. Nói chung thành phố nào cũng mang đặc trưng của vùng Algarve, nghĩa là bờ đá cao có cầu thang đi xuống, sát biển là bãi cát với nhiều đảo đá nhỏ và hang động. Tới làng đánh cá Ferragudo, chúng tôi gặp những con hẻm nhỏ như quê nhà.
Nhưng xa bờ biển, sâu trong đất liền thì có thành phố Monchique khá giống Dalat với đồi núi và khí hậu mát mẻ.
Quả thật, sau khi ở Portimão 3 tuần lễ, tôi phải xác nhận rằng nhận định của truyền thông quốc tế rằng Portugal là nước tốt nhất để về hưu ở Âu châu là rất đúng. Tôi không thấy giá sinh hoạt gì của Portugal đắt hơn ở Canada, phần lớn là rẻ hơn, một số ít là bằng giá. Còn thời tiết và khí hậu thì hơn hẳn.
Chính quyền Portugal cũng rất dễ dãi cho người ngoại quốc về hưu. Hai vợ chồng chỉ cần chứng minh có thu nhập tối thiểu 2,000 Euro một tháng là đủ điều kiện cư trú và sau 5 năm là có quyền xin thường trú. Người Trung Quốc khá nhanh nhậy về vấn đề này. Họ sang đây theo diện đầu tư, mở cửa hàng Dollar Store, cửa hàng bán đồ kỷ niệm Portugal và nhà hàng. Phải nhìn nhận là những cửa hàng Dollar Store này cung cấp rất nhiều vật dụng cần thiết cho đời sống hàng ngày với giá rẻ mà bạn không thể tìm thấy tại siêu thị hay shopping mall của Portugal. Hàng hóa san sát chất cao tận trần nhà, nhìn hoa cả mắt. Trong thời gian tôi ở Portimão, người Á châu như vợ chồng tôi rất hiếm thấy trên đường phố. Nếu có người Á châu khác thì nhiều phần đây chính là những người Trung Quốc đang kinh doanh tại Portugal.
3 tuần lễ trôi qua nhanh chóng mà chúng tôi tiếc nuối vì mới chỉ khám phá được phân nửa của vùng Algarve. Có lẽ chúng tôi phải trở lại để tìm hiểu phân nửa còn lại. Trước đây 2 năm, vợ chồng tôi cũng đã ở 3 tháng vùng Ensenada của Mexico. Cả Ensenada và Algarve đều là vùng biển ấm, giá sinh hoạt rẻ. Nhưng thú thật là dù sao, chúng tôi cũng thấy văn hóa Tây phương của Portugal làm chúng tôi thoải mái quen thuộc hơn văn hóa Mỹ La Tinh của Mexico.
Nếu bạn đang có nhà ở Toronto, bạn bán căn nhà hay căn hộ này đi, bạn sẽ mua được một căn tại Halifax để ở mùa hè và một căn tại vùng Algarve của Portugal để ở 3 mùa còn lại. Thế là bạn được sống ở vùng biển ấm áp quanh năm. Mà đi về giữa hai nơi này chỉ có 6 tiếng đồng hồ ngồi máy bay. Đặc biệt là thành phố Carvoeiro có một cộng đồng người Canada thường trú, bạn nhìn cái biển báo dưới đây thì rõ.
Hoàng Hải Hồ
Vancouver 4/2022
Xin xem thêm hình ảnh vùng Algarve bằng video dưới đây: