BƯỚC 5: CÁC LOẠI SỞ HỮU NHÀ CẦN BIẾT
Ở Canada, có 4 loại sở hữu nhà (homeownership):
- Freehold: sở hữu toàn bộ nhà và đất.
Đây là trường hợp nhà biệt lập. Bạn chịu trách nhiệm sửa chữa nhà, chăm sóc đất nhưng có toàn bộ quyền xử dụng theo ý mình, miễn là nằm trong những khuôn khổ và giới hạn của luật địa phương.
- Condominium: sở hữu nhà, chia sở hữu khu vực chung.
Đây là trường hợp của chung cư, căn hộ. Bạn sở hữu căn hộ nhưng chia quyền sở hữu những khu vực chung (common areas) với những chủ căn hộ khác. Những khu vực chung bao gồm tường ngoài của tòa nhà, cửa sổ, vườn, đường xe chạy, hành lang, thang máy, phòng khách tòa nhà (lobby), phòng thể dục (gym), phòng tiệc tùng (party room) v.v.
Còn mảnh đất mà tòa nhà chung cư xây lên thì do Công Ty Chung Cư (strata corporation, không phải là chủ đầu tư xây dựng) làm chủ. Strata Corporation, ở tỉnh bang B.C. có ký danh là LMS, là pháp nhân tạo ra cho mỗi tòa chung cư xây dựng lên.
- Leasehold: sở hữu nhà, đất thuê của người khác.
Đây là trường hợp nhà liền kề hoặc chung cư xây trên đất của thành phố hoặc là nhà tiền chế (mobile home) đặt trên đất thuê của chủ đất. Khi hợp đồng thuê đất dài hạn hết hạn, tỷ dụ sau 50 năm, chính quyền thành phố quyết định lấy lại đất, bạn sẽ phải dọn ra. Khi chủ đất khu mobile home quyết định lấy lại đất, bạn phải di dời mobile home của bạn đi nơi khác.
- Co-operative housing (co-ops): không sở hữu nhà và đất.
Nhà Hợp Tác Xã. Nhà Hợp Tác Xã có nhiều hình thức như nhà tư nhân, nghĩa là nhà liền kề hoặc căn hộ chung cư. Bạn cũng ở trong một căn, nhưng bạn không làm chủ căn hộ đó, mà chỉ làm chủ một cổ phần (share) của tòa chung cư đó và căn hộ đó được cấp cho bạn để bạn ở mà thôi. Khi bạn dọn ra, bạn có quyền bán lại share của mình, tuy nhiên Hội đồng Điều hành phải đồng ý chấp thuận người mua share của bạn.
Luật hiện nay bắt bạn phải có ít nhất 20% thì ngân hàng mới cho bạn vay tiền 80% để mua share nhà Hợp Tác Xã.
© Tim T Hoang